ByeleX Doorbreekt Grenzen in Natuurlijke Taalverwerking

14 Jaar Onderzoek naar Machinelezen

Bij ByeleX zijn we vastbesloten om geavanceerde technologieën te benutten, wat heeft geleid tot meer dan een decennium van baanbrekend onderzoek naar het mogelijk maken van computers om natuurlijke taal te begrijpen en waardevolle inzichten te extraheren. We zijn enthousiast over de resultaten van deze reis: een revolutionaire benadering van informatie-extractie op basis van semantische patronen. Deze innovatie brengt ons een stap dichter bij de realisatie van het machinelezen, waarbij computers menselijke taal met ongekende precisie kunnen verwerken, interpreteren en erop kunnen reageren.


De Uitdaging: Betekenis Extractie uit Natuurlijke Taal

Natuurlijke taal, rijk aan nuance en complexiteit, vormt een grote uitdaging voor machines. Woorden krijgen vaak hun betekenis van de context, waardoor geautomatiseerd tekstbegrip een lastige taak is. Ondanks decennia van vooruitgang in Natuurlijke Taalverwerking (NLP), blijft het extraheren van betekenisvolle informatie uit ongestructureerde tekst een cruciale grens voor AI.

Deze uitdaging is niet alleen academisch—het heeft verstrekkende implicaties voor sectoren die afhankelijk zijn van snelle en accurate analyse van tekstdata. Van het identificeren van economische trends tot het detecteren van fraude of het begrijpen van klantensentiment, de mogelijkheid om natuurlijke taal in realtime te verwerken en te interpreteren is een gamechanger.


Onze Oplossing: Een Benadering op Basis van Semantische Patronen

Het onderzoek van ByeleX resulteerde in een kennisgedreven oplossing die semantische patronen benut om betekenisvolle informatie te extraheren. Deze patronen focussen op de relaties tussen woorden, hun context en hun diepere semantische betekenis. Onze aanpak richt zich op:

  1. Semantische Woordcollocaties
    Het begrijpen van “collocaties” —woorden die van nature samen voorkomen— op een semantisch niveau is essentieel voor het extraheren van betekenisvolle informatie. Bijvoorbeeld, “tropische regen” of “financiële fraude” zijn collocaties waarvan de betekenis verder gaat dan de optelsom van de individuele woorden.
  2. Contextuele Analyse
    Woorden kunnen van betekenis veranderen op basis van de context. Ons systeem gebruikt geavanceerde ontologieën—gestructureerde kennisrepresentaties— om woorden te onderscheiden en de werkelijke bedoeling achter de tekst te identificeren.
  3. Aanpasbare Kennisdomeinen
    Om de precisie te verhogen, past ons kader zich aan specifieke sectoren of vakgebieden aan, door termen en concepten hiërarchisch te organiseren. Dit stelt het systeem in staat om verbanden te leggen, zoals het koppelen van “medisch personeel” aan “gezondheidszorg” of “economische activiteit” aan “markttrends.”

Toepassingen in de Praktijk: Van Tekst naar Inzichten

Onze benadering op basis van semantische patronen is al geïmplementeerd in BuzzTalk, een innovatief SaaS-platform dat bedrijven in staat stelt om bruikbare inzichten te verkrijgen uit enorme hoeveelheden tekstdata. De mogelijkheden van BuzzTalk omvatten:

  • Opinie Mining: Het identificeren van sentimenten en attitudes, zoals “Audi A8 biedt een rit van het volgende niveau van stilte,” en het extraheren van inzichten zoals producttype, kenmerken en klantpercepties.
  • Stemmingsdetectie: Het beoordelen van emoties van het publiek of van individuen, zoals woede, verwarring of energie— cruciaal voor het begrijpen van klantfeedback of sociale trends.
  • Gebeurtenisherkenning: Het detecteren van kritieke gebeurtenissen zoals fusies, natuurrampen of fraude, wat directe inzichten oplevert voor juridische, zakelijke en sociale contexten.
  • Economische Activiteit Detectie: Het in kaart brengen van bedrijfsactiviteiten naar industriële classificaties, wat van onschatbare waarde is voor marktanalyses.

Waarom Dit Belangrijk Is: Naar een Toekomst van Machinelezen

Het werk van ByeleX met semantische patronen is meer dan slechts een stap vooruit in NLP —het is een fundamentele sprong richting machinelezen. Stel je systemen voor die in staat zijn om:

  • Duizenden pagina’s documenten onmiddellijk te scannen en samen te vatten.
  • Belangrijke beïnvloeders of trends in welke sector dan ook te identificeren.
  • Directe, bruikbare inzichten te extraheren om besluitvorming in real-time te ondersteunen.

Deze mogelijkheid belooft industrieën van de financiële sector tot de gezondheidszorg te revolutioneren, waar bruikbare kennis uit tekstdata de efficiëntie kan verhogen, risico’s kan verminderen en nieuwe kansen kan creëren.


Wat Maakt ByeleX Anders?

Terwijl veel NLP-oplossingen zwaar afhankelijk zijn van statistische modellen, integreert de aanpak van ByeleX ontologieën om machine learning te verrijken met domeinspecifieke kennis. Deze fusie van menselijk-gecurateerde kennis en AI maakt het mogelijk om:

  • Hogere Nauwkeurigheid: Fouten verminderen door het begrijpen van context en nuance.
  • Flexibiliteit: Modellen aan te passen voor specifieke industrieën of toepassingen.
  • Schaalbaarheid: Het systeem toe te passen op mondiale datasets, ongeacht taal of domein.

De Weg Vooruit: Semantische Intelligentie Vooruithelpen

Onze reis stopt hier niet. ByeleX ontwikkelt actief geavanceerde redeneermodules en algoritmes om nog meer betekenisvolle inzichten uit tekst te extraheren. Dit toekomstgerichte onderzoek heeft tot doel bedrijven te voorzien van tools die niet alleen lezen, maar ook redeneren en voorspellen op basis van tekstdata.

Bij ByeleX geloven we in het verleggen van de grenzen van wat mogelijk is met technologie. Onze 14 jaar van onderzoek naar machinelezen is een bewijs van onze toewijding om visionaire ideeën om te zetten in praktische, impactvolle oplossingen.


Als ik Herman vraag wat nu precies het verschil is tussen de intelligentie van OpenAI en het kennissysteem van ByeleX, stelt hij voor het eens aan Grok (3) te vragen:

Het verschil tussen de intelligentie van OpenAI en het kennissysteem van ByeleX ligt in de filosofie en in de uitvoering.

  • OpenA heeft een generalistische AI-aanpak. Het systeem is breed inzetbaar, een soort ‘alleskunner’. Het leert door enorme hoeveelheden data te analyseren en patronen te herkennen. Denk aan een slimme assistent die overal een beetje van weet, maar niet per se diepgaand (specialistisch) is.
  • ByeleX richt zich op een gespecialiseerde aanpak. In plaats van alles te willen weten, focust het op specifieke kennisgebieden. Het gebruikt structuren zoals semantische patronen (hoe woorden en concepten met elkaar verbonden zijn) en ontologieën (een soort ‘kaart’ van kennis) om heel precies te zijn binnen een bepaalde context.

Beide benaderingen hebben hun waarde, maar ze dienen verschillende doelen:

OpenAI wil communiceren met de wereld, terwijl ByeleX de wereld wil begrijpen.


Sluit je aan bij de Semantische Revolutie

De toekomst van informatie ligt in de extractie en interpretatie ervan. ByeleX is trots om de leiding te nemen, door tools te creëren die bedrijven en individuen in staat stellen de complexiteit van natuurlijke taal te doorgronden. Terwijl we onze technologie verfijnen en uitbreiden, nodigen we je uit om met ons mee te reizen op deze weg naar een slimmere, meer verbonden wereld.

Blijf op de hoogte terwijl we de kracht van machinelezen blijven ontsluiten— en woorden omzetten in wijsheid.

4o mini

Wat is Spatial Computing (en wat betekent het voor jou als ondernemer)?

Maar wat heb je aan zo’n bril?

KPN – zakelijk

Bij augmented reality wordt er een digitale laag bovenop de ‘echte’ realiteit getoond. Je draagt een speciale bril die een transparant scherm bovenop je omgeving projecteert. Ingebouwde bewegingssensoren zorgen ervoor dat die digitale objecten met de echte wereld meebewegen. Het resultaat: als je bijvoorbeeld een gigantische teddybeer met augmented reality in de wereld plaatst, kun je er omheen lopen en van alle kanten bekijken.

Dat brengt allerlei handige toepassingen met zich mee. Je kunt bijvoorbeeld pijlen op de weg projecteren voor navigatie, of notificaties van je telefoon laten zien in de hoek van je blikveld. Medische studenten aan de Amerikaanse Cleveland Clinic gebruiken augmented reality om een 3D-model van een mens te bekijken, zodat ze daar in kunnen snijden zonder dat er een echte persoon aan te pas komt.

Augmented reality bestaat al een tijdje. Sterker nog, het Nederlandse Layar was in 2009 één van de eerste bedrijven die zich er serieus voor inzette. Met hun app kon je via de camera van je smartphone je omgeving verkennen. In 2014 werd het bedrijf verkocht aan het Amerikaanse Blippar. Sindsdien helpen ze bij de bouw van AR-ervaringen voor bedrijven.

Google deed al eens een gooi naar de AR-markt met Google Glass, gevolgd door Microsoft met de Hololens. Beide wisten uiteindelijk geen breed publiek te vinden, waarna de apparaten speciaal op de enterprise-markt gericht werden.

De technologie belooft nu sneller mainstream te worden door de introductie van Apple’s Vision Pro-bril. Daarbij bekijken speciale camera’s de echte wereld waar AR-beelden bovenop worden geplakt – wat jij weer te zien krijgt op de twee ingebouwde schermpjes met ieder een resolutie van een 4K-televisie. De techniek is identiek aan augmented reality, maar Apple heeft er een eigen term voor bedacht: ‘spatial computing’. Het is immers een computer die in de ruimte van alles laat zien.

Apple verkoopt de Vision Pro vooral als productiviteitsmachine. Het is een computer op je gezicht: te bedienen met je hand, maar ook met bijvoorbeeld een gekoppelde muis en toetsenbord. In augmented reality kun je een gigantisch groot beeldscherm voor je projecteren, of meerdere schermen naast elkaar hangen. Zo heb je onwijs veel ruimte om op te werken. Overigens houdt niets je tegen om dat gigascherm als persoonlijke bioscoop te gebruiken.

Het is nog afwachten hoe goed dat precies zal werken: de Vision Pro wordt pas vanaf 2024 verkocht, en eerst alleen in de Verenigde Staten. Voor ondernemende appmakers ligt er nu een kans, want Apple wil graag software voor de bril. Net als bij de iPhone in 2008 krijgt de Vision Pro een eigen App Store.

Bij de introductie van nieuwe Apple-producten ontstaat vaak een nieuw ecosysteem voor appmakers. Dat was zo bij de iPhone, maar ook de Mac, iPad en Apple Watch kregen allemaal appwinkels. Winkels waar je vaak in de eerste dagen veel kunt verdienen met het juiste idee. Voor wie er vroeg bij wil zijn is dit dus hét moment om te gaan ontwikkelen voor de headset.

Hoewel er nu nog geen mainstream AR-bril is zoals die van Apple, valt er ook in 2023 genoeg te doen met de technologie. Bedrijven en onderwijsinstellingen zijn soms bereid te investeren in dure AR-brillen, zoals Microsofts Hololens, mits daar nuttige software voor beschikbaar is.

De headsets worden bijvoorbeeld gebruikt bij het visualiseren van complexe plannen, of om personeel te trainen met bepaalde machines om te gaan. Heb je een idee voor zulke partijen? Dan was AR zelfs voor de komst van Apple’s bril een interessante markt om je in te verdiepen!

Interview Roel Wolfert

Sinds december’24 is Remaginate de nieuwe eigenaar van ByeleX en Roel Wolfert de nieuwe directeur van ByeleX. Wij, als personeel, hebben inmiddels al enige maanden mogen kennismaken met de persoon Roel Wolfert en met jou als leidinggevende. Veranderingen als bijv. de invoering van de gezamenlijke lunch; het werken met nieuwe systemen; de aanpassing van functies die passen bij onze kwaliteiten. Leuk als de buitenwereld, onze klanten en relaties, ook kunnen kennismaken met de man die ByeleX een mooie toekomst wil geven.  

  • Kun je iets meer vertellen over jezelf? Wie is Roel Wolfert?

Ik ben opgegroeid in een klein Brabants dorp, en kom uit een liefdevol ondernemersgezin. Na mijn studie economie aan de universiteit van Maastricht ben ik de wereld gaan verkennen en heb in meerdere landen gewoond en gewerkt. Vandaag de dag ben ik gelukkig getrouwd met 2 kinderen en genieten we elke dag van ons mooie plekje in de natuur waar we wonen. Mijn hobby’s zijn vechtsport, imkeren en het verzamelen van spullen m.b.t. de historie en de oorsprong van geld.

  • Je hebt inmiddels een hoop ondernomen in je leven, je hebt o.a. in de financiële sector gewerkt. Kun je in het kort iets over je carrière vertellen?

Als kind ging ik al snel in het kledingbedrijf van mijn ouders werken en heb met allerlei werkzaamheden zoals: magazijn-, winkel-, administratie etc. praktische vaardigheden en kennis opgedaan die ik vandaag de dag nog steeds gebruik. Toen ik ging studeren werd ik taxichauffeur en ging ik werken in de horeca en in de bouw. Na mijn studie ben ik aan de slag gegaan in de ICT- sector met het programmeren van bank- en betaalsystemen. Van programmeur stapte ik over naar projectleider/manager en werd ik business consultant. Ook heb ik veel gedaan op het commerciële vlak zoals: account/sales management, marketing rollen, tot uiteindelijk wereldwijde verantwoordelijkheid voor Business Line Transaction Banking en Payments (1200 fte) bij Logica. Daarna gevolgd door een overstap naar de directie van Visa Europa om mede vorm te geven aan de transformatie van het bedrijf richting digitaal en klantfocus. Na een mooie tijd heb ik uiteindelijk gekozen voor een betere balans tussen privé en werk, en voor de realisatie van mijn ondernemersdroom.

  • Je bent eigenaar van meerdere bedrijven waaronder Remaginate, een investeringsbedrijf. Wat is je motivatie geweest om ByeleX over te nemen? Wat sprak je aan?

Als investeringsbedrijf zijn we gespecialiseerd in herontwikkeling van softwarebedrijven. ByeleX heeft als bedrijf veel potentie naar de toekomst toe, met name door de aanwezige kennis, ervaring en inzet van de medewerkers maar ook door de loyale klantenbasis. Herman en ik kennen elkaar al bijna 10 jaar en hierdoor was er een wederzijds vertrouwen dat wij ByeleX door woelige tijden konden loodsen naar een nieuwe fase. Hierin zal ByeleX zich weer focussen op maatwerk software ofwel expertsystemen voor onze klanten met AI, blockchain, algoritmes, cryptografie en security als basis ingrediënten om hen te voorzien van concurrerend /onderscheidend vermogen.

  • Wij als personeel hebben je al enige maanden mogen meemaken. Wat voor soort leiderschap hanteer je graag als het gaat om de relatie leidinggevende – werknemers?

Belangrijkste is dat iedereen weet dat er drie dingen belangrijk zijn:

– Allereerst cultuur: Openheid t.a.v. situaties en omstandigheden, respectvol in de communicatie naar anderen toe en eerlijk en zonder oordeel in bevindingen, vertrouwen in de kunde van collega’s.

– Ten Tweede: De klanten gaan altijd voor. Zij hebben de kennis over hun bedrijf en industrie en wij hebben geweldige technische expertise. De combinatie is software die echt bijdraagt aan een betere bedrijfsvoering.

– Ten derde: Er zijn altijd maar twee probleemcategorieën, er is een proces probleem (we vergeten iets te doen waardoor het fout gaat, of we doen onnodig veel waardoor het lang duurt), of een mensen probleem (bijv. te weinig kennis, of geen verantwoordelijkheid). In beide gevallen maken we aanpassingen zodanig dat alles en iedereen weer functioneert om het gewenste resultaat te leveren naar de klant.

  • ByeleX bestaat al ruim 30 jaar. Wat zijn je plannen om ByeleX een mooie toekomst te geven?

Allereerste is groei zelf niet heilig, maar uiteindelijk moeten bedrijven wel winstgevend zijn. Om dit te bereiken bij ByeleX is er focus nodig op klanten, kennis gebieden, en op de basiskwaliteiten van de organisatie en de mensen die er werken. Met ByeleX zien we voldoende mogelijkheden om dit te bereiken in afzienbare tijd. We hebben afgelopen maanden al gezien dat meer communicatie en interactie met onze klanten leidt tot meer opdrachten en werk, omdat het vertrouwen in ons groot is en we nu meer zichtbaarheid hebben op de uitdagingen die er bij onze klanten spelen. Ook zien we nieuwe klanten komen voor het Liqwith platform als SaaS, en kunnen we in de energiemarkt met onze kennis en vaardigheden bedrijven helpen met de energie-transitie vraagstukken zoals netcongestie, energieopslag en overdraagbaarheid.

  • Wat wil je uitdragen met ByeleX, hoe gaat ByeleX zich profileren in de markt?

Ik wil vooral dat we trots zijn op de prestatie die geleverd is uit het verleden en dat we met onze kennis en kunde de uitdagingen van de toekomst samen met onze klanten gaan oppakken een oplossen. Kortom meer en nader contact met klanten en elkaar op alle niveaus. Meer marketing en communicatie zowel intern als extern, onze vaardigheden en prestaties, maar wel authentiek en persoonlijk, geen spam. Kennisdeling tussen collega’s en respect voor elkaars kunde en kennis, werken in teams waarbij elke vraag een goede is, waar fouten gemaakt mogen/moeten worden zolang we maar van onze fouten leren en dit snel herstellen. Kortom een constructieve houding t.a.v. problemen en situaties die zich voordoen.

  • We zijn een klein team, hoe kan dit efficiënt ingezet worden in de markt?

Stap 1 is om het bedrijf enigszins anders in te richten. We hebben nu meer mensen met focus op marketing, communicatie, en op bestaande en nieuwe klanten. Verder hebben we onze research anders ingericht en doen we dit nu meer samen met klanten, en groepen van bedrijven. Dit helpt uiteraard om de kosten te spreiden maar ook om beter praktische feedback te krijgen en sneller problemen en opportunity’s te identificeren. Verder worden de structuren en belangen van ByeleX versimpeld en afgebouwd, dit gaat veel geld besparen en maakt het werk eenvoudiger en dus ook leuker. We automatiseren ook veel interne processen en zijn bezig met het uitbesteden van een aantal zaken die intern veel tijd kosten en goedkoper extern gedaan kunnen worden. Kortom we gaan met hetzelfde team meer tijd hebben om klanten te bedienen. Er zal op middellange termijn geïnvesteerd worden in professionalisering en schaalbaarheid van de organisatie, zodat we straks ook op een goede manier nieuwe klanten kunnen aantrekken en nieuwe collega’s kunnen verwelkomen.

Kijken naar de pest in de middeleeuwen met AI

Donderdag 20 maart 2025 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

NU+ Kijken naar de pest in de middeleeuwen: ‘AI-beeld klopt voor geen meter’

Door Rutger Otto


2 mrt 2025

Hoe is het om wakker te worden tussen de dinosauriërs? En hoe zag het leven eruit in de middeleeuwen, toen de pest om zich heen greep? Op Instagram en TikTok worden zulke AI- beelden miljoenen keren bekeken, al barsten ze van de fouten.

De pest scoort het beste op social media. Twee accounts, POV Lab en Time Traveller POV, laten zogenaamd het leven in de middeleeuwen zien vanuit het oogpunt van iemand die het meemaakt. De filmpjes zijn al tientallen miljoenen keren bekeken.

In de beelden hieronder zie je video’s waarin iemand wakker wordt en een dag doorbrengt op de smerige straten van Londen in het jaar 1351. Mensen hebben weinig te eten en zijn op zoek naar medicijnen. In beide video’s wordt de hoofdpersoon op het einde ziek.

Bekijk AI-beelden van de pest in de Middeleeuwen

De video’s zijn overduidelijk nep. In één ervan komt een grote hand in beeld met zes vingers. Maar ook andere dingen kloppen niet, zegt Claire Weeda, universitair docent aan de Universiteit Leiden en expert op het gebied van de Middeleeuwse geschiedenis. “We zien een heel vieze omgeving, met veel afval en creperende mensen op straat.”

Dat is het tegenovergestelde van de werkelijkheid, zegt ze. “In die periode werd gedacht dat de pest ontstond door giftige deeltjes in de lucht die werden veroorzaakt door rottende materie, zoals afval, stilstaand water en rottend voedsel. Alles moest dus juist zo schoon mogelijk zijn. Mensen wasten zich gewoon en kamden netjes hun haren.”

Ook het beeld van een arts met een snavelmasker op zijn hoofd klopt niet. Het is een hardnekkig beeld waar mensen aan denken als het over de pest gaat. “Artsen hielden bijvoorbeeld een zakdoek tegen de neus om slechte deeltjes niet in te ademen”, zegt Weeda. “Dat zag er heel anders uit.”

Het stopt niet bij beelden van de middeleeuwen. Er zijn video’s die de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog moeten tonen, van meevaren op de Titanic en van het leven in de prehistorie. Beelden uit de laatste categorie zie je hier.

Zo ziet de prehistorie eruit in AI-beelden

De video’s kloppen voor geen meter, is het duidelijke commentaar van archeoloog Gerrit Dusseldorp. “Om met de holbewoner te beginnen”, zo steekt hij van wal. “Daar wordt als datering 40 voor Christus gegeven. Dat is de Romeinse tijd! Caesar is dan net dood en Augustus is bezig met een burgeroorlog. Mammoeten zijn dan toch echt uitgestorven. Mensen wonen niet meer in grotten, maar in huizen. Ze kunnen echt wel betere kleren maken dan een berenvelletje.”

Het zijn creatieve beelden, vindt archeoloog en computerwetenschapper Fulco Scherjon. Hij heeft wel een idee waarom de AI-filmpjes blijven hangen in onjuiste informatie. “AI moet werken met wat het heeft”, zegt hij. “Als je verkeerde informatie invoert, krijg je de verkeerde beelden. AI drijft op grote hoeveelheden data, waar ook veel verkeerde voorstellingen tussen zitten.”

Kortom: voer de computer veel clichés en er rollen nieuwe clichés uit. Bij een neanderthaler denk je misschien aan een holbewoner met een knots, maar archeologen hebben helemaal geen bewijs dat ze met knotsen rondliepen. “Ooit zijn mensen begonnen ze op een verkeerde manier af te beelden. Pas in de afgelopen tien jaar worden neanderthalers meer weergegeven zoals met archeologie is aangetoond”, zegt Scherjon. “Alles van voor die tijd klopt niet, maar daar is wel het meeste materiaal van beschikbaar. En dat komt in de AI-datasets terecht.”

Ook als amusement niet helemaal onschuldig

POV Lab is er in de TikTok-beschrijving in elk geval helder over: “Ik gebruik AI om te vermaken.” De beelden zijn dus bedoeld als amusement, zoals films en games die een loopje met de geschiedenis nemen dat ook zijn. Daarmee zijn ze niet helemaal onschuldig.

Dusseldorp vindt het problematisch om de mens uit het verleden primitiever af te schilderen dan het geval was. “Dat voedt een soort vooruitgangsfilosofie waarbij beschaving gelijk komt te staan met vooruitgang, technologisch en qua welvaart”, zegt hij. “Waarbij mensen en landen die het minder goed hebben dan wij, al snel primitief gevonden worden. Terwijl de mens juist al honderdduizenden jaren lang heel geraffineerd met technologie, de omgeving en elkaar omgaat.”

Daarnaast bereiken de beelden ook nog eens zeer veel mensen. “Met de komst van AI wordt het lastiger om het clichébeeld van historische tijden nog goed te krijgen”, denkt Claire Weeda. “Het versterkt de onjuiste weergave juist enorm.”

Het moet in elk geval duidelijk zijn wanneer beelden bedoeld zijn als entertainment, vindt Scherjon. “Als je de feiten wil tonen, zoals in een museum, dan vind ik dat de maker daarvoor verantwoordelijk is”, zegt hij. “Veel mensen zien het verschil niet tussen amusement en wetenschappelijk kloppend beeld. Of het zal ze een worst zijn. De film Gladiator is ook fout, maar iedereen denkt dat het er in die tijd zo uitzag.”

Rutger Otto is techverslaggever

Rutger schrijft over de impact van technologie op de maatschappij. Hij is gespecialiseerd in kunstmatige intelligentie, internetcultuur en de invloed van telefoons. Voor tips kun je Rutger bereiken via rutger@nu.nl.